Takıntılar bireyden bireye farklılık gösterebilmektedir. İp, sallanma, çevirme, açma-kapama, nesne sabitliği (araba, ayı vb. oyuncak) gibi durumlarda örnek olarak verilebilir.
Otistik bireyler, yineleyici ve sınırlı davranışın birçok türünü gösterirler.
KOMPULSİF DAVRANIŞ, isteyerek yapılır ve nesneleri belirli bir düzende dizmek gibi rutin kuralları vardır.
TEK DÜZELİK, değişikliklere karşı direnç gösterir. (Örn: Hep aynı yoldan gitme, mobilyaların yerinin değişmesi, yaptığını yarıda kesme gibi…)
RİTÜEL DAVRANIŞ, günlük etkinlikleri her zaman aynı şekilde yapmak istemedir. (Örn: Aynı yemekleri yeme, aynı giysileri giyme, aynı yoldan gitme vb.)
SINIRLI DAVRANIŞ, ilgi ve etkinliklerde sınırlı olmaktır. (Örn: Yeni durumları kabul etme de zorluk, tek bir kitabı okuma isteği, tek bir oyuncakla oynama isteği vb.)
KENDİNİ YARALAMA, kendini yaralama, kişiyi yaralayan ve kendini ısırma gibi yaralayabilecek hareketleri içerir. Tehlikenin farkında değildir.
SAPLANTI, kişinin isteği ve arzusu dışında gelen, kişide tedirginlik doğuran ve zihinden uzaklaştırılamayan ardı sıra tekrarlayan düşüncedir. Kişi bu düşünceleri zihinden uzaklaştırabilmek için çeşitli istem dışı tekrarlayan hareketler yapabilir. Buna “zorlantı” adı verilir.
Otizmli çocuklarda da nesneleri bir düzene dizme, farklı renk ve şekildeki cisimleri gruplama, çeşitli anlamsız düşünceleri zihninden atamama gibi çeşitli saplantılar görülmektedir. Hayali kişiler ya da cisimler gibi…
Bunun yanı sıra, bazı nesnelere aşırı bağlanma davranışı da otizmli çocuklarda göze çarpmaktadır. Bazen, aynı konuya ya da bir ayrıntıya takılırlar ve saatlerce bu konu hakkında konuşmak isteyebilirler. Sokak levhaları, araba plakaları, alfabe, sayılar, köprüler, gezegenler gibi birçok şey konu olabilir.
Bu davranışları gösteren bireylerin durumları incelenip, uygulanacak bir programla gösterilen davranışların ortadan kaybolması ya da azalması mümkündür.
Unutmayın, HER ÇOCUK FARKLI GELİŞİR!
BİRCAN TAVAS
facebook/farklıgelişençocuklar
email:farkligelisencocuklar@gmail.com
Sorularınız için farkligelisencocuklar@gmail.com adresine mail atabilirsiniz.
Comments